410 urodziny
Jana Heweliusza

Czy można prowadzić browar, a na jego dachu obserwować niebo? Hodować cytryny i budować lunety? Zasiadać w radzie miasta i pisać wielkie dzieła astronomiczne? Jan Heweliusz udowodnił, że tak. Skala jego zainteresowań jest imponująca, choć najbardziej zapisał się w historii jako astronom.

410 urodzinyJana Heweliusza
STYCZEŃ 2021
Poznajcie Heweliusza

Czy można prowadzić browar, a na jego dachu obserwować niebo? Hodować cytryny i budować lunety? Zasiadać w radzie miasta i pisać wielkie dzieła astronomiczne? Jan Heweliusz udowodnił, że tak. Skala jego zainteresowań jest imponująca, choć najbardziej zapisał się w historii jako astronom.

410 urodzinyJana Heweliusza
LUTY 2021
Poznajcie Heweliusza

Czy można prowadzić browar, a na jego dachu obserwować niebo? Hodować cytryny i budować lunety? Zasiadać w radzie miasta i pisać wielkie dzieła astronomiczne? Jan Heweliusz udowodnił, że tak. Skala jego zainteresowań jest imponująca, choć najbardziej zapisał się w historii jako astronom.

410 urodzinyJana Heweliusza
MARZEC 2021
Heweliusz - naukowiec

W marcu poznamy Heweliusza od strony nauk matematycznych. Bogaty ojciec zapewnił Heweliuszowi wszechstronne wykształcenie. Z astronomią zapoznał go Piotr Krüger, jeden z najwybitniejszych matematyków gdańskich, znany astronom, profesor Gimnazjum Akademickiego.

410 urodzinyJana Heweliusza
KWIECIEŃ 2021
Astronomka Elżbieta Koopman-Heweliusz

Heweliusz miał wielu asystentów, lecz dopiero jego druga żona Elżbieta okazała się najcenniejszą współpracownicą i najbardziej skrupulatną obserwatorką nieba. Kwiecień na cześć wybitnej gdańszczanki, w programie Hevelianum jest miesiącem kobiet! Poznajcie Elżbietę Koppman-Heweliusz, wybitną astronomkę, która współpracowała z mężem, a po jego śmierci dokończyła i wydała ich wspólne dzieło, Prodromus astronomiae.

410 urodzinyJana Heweliusza
MAJ 2021
Heweliusz - artysta

Heweliusz był człowiekiem wielu talentów, między innym sam wykonywał ryciny do swoich dzieł czy bogato ozdabiał swoje przyrządy astronomiczne.

410 urodzinyJana Heweliusza
CZERWIEC 2021
Heweliusz - browarnik

Jan Heweliusz, znany gdański browarnik. Warzył m.in. słynny gdański specjał – piwo jopejskie – rodzaj gęstego, pożywnego syropu piwnego ceniony za swoje właściwości zdrowotne. Rodzinnym browarem pomagała mu zarządzać pierwsza żona – Katarzyna. Udzielał się w cechu browarników i radzie miejskiej.

410 urodzinyJana Heweliusza
LIPIEC 2021
Heweliusz - astronom

Heweliusz stworzył obserwatorium na dachach swoich trzech kamienic przy ul. Korzennej, budując na nich taras o wymiarach około 14 na 7 metrów. Zgromadził w nim tyle instrumentów, że wkrótce zasłynęło ono jako jedno z najlepiej wyposażonych w Europie. Odwiedzali je uczeni oraz królowie – Jan Kazimierz i Jan III Sobieski. Temu ostatniemu, z okazji elekcji, Heweliusz wysłał wyhodowane przez siebie… cytryny.

410 urodzinyJana Heweliusza
SIERPIEŃ 2021
Heweliusz - astronom

Heweliusz stworzył obserwatorium na dachach swoich trzech kamienic przy ul. Korzennej, budując na nich taras o wymiarach około 14 na 7 metrów. Zgromadził w nim tyle instrumentów, że wkrótce zasłynęło ono jako jedno z najlepiej wyposażonych w Europie. Odwiedzali je uczeni oraz królowie – Jan Kazimierz i Jan III Sobieski. Temu ostatniemu, z okazji elekcji, Heweliusz wysłał wyhodowane przez siebie… cytryny.

410 urodzinyJana Heweliusza
WRZESIEŃ 2021
Heweliusz - konstruktor

Heweliusz jako świetny konstruktor zazwyczaj sam budował swoje instrumenty astronomiczne i ozdabiał je, a do lunet sam szlifował soczewki. Liczne kwadranty, sekstanty i oktanty do pomiarów kątowych były bardzo precyzyjnie wykonane, co budziło podziw i czasem niedowierzanie wśród astronomów.

 

410 urodzinyJana Heweliusza
PAŹDZIERNIK 2021
Heweliusz - obserwator kosmosu

Jan Heweliusz był niezwykle pracowitym i dokładnym obserwatorem, wykonał aż kilkadziesiąt tysięcy obserwacji różnych ciał niebieskich. Ich wyniki wydał w kilkunastu księgach, m.in. „Selenographie”, która drobiazgowo opisywała powierzchnię Księżyca czy „Machina coelestis”, jedno z najważniejszych podręczników o wszechświecie w historii ludzkości.

410 urodzinyJana Heweliusza
LISTOPAD 2021
Heweliusz - rajca miejski i dyplomata

Heweliusz udzielał się w radzie miejskiej. Mając czterdzieści lat, został dożywotnim rajcą Gdańska. Równolegle cały czas zajmował się astronomią.

410 urodzinyJana Heweliusza
GRUDZIEŃ 2021
Heweliusz - konstruktor

Heweliusz jako świetny konstruktor zazwyczaj sam budował swoje instrumenty astronomiczne i ozdabiał je, a do lunet sam szlifował soczewki. Liczne kwadranty, sekstanty i oktanty do pomiarów kątowych były bardzo precyzyjnie wykonane, co budziło podziw i czasem niedowierzanie wśród astronomów.

410 urodzinyJana Heweliusza

Listopad - Heweliusz - rajca miejski i dyplomata

Heweliusz udzielał się w radzie miejskiej. Mając czterdzieści lat, został dożywotnim rajcą Gdańska. Równolegle cały czas zajmował się astronomią.

Działo się

Jan Heweliusz udzielał się w radzie miejskiej, mając czterdzieści lat, został dożywotnim rajcą Gdańska, a poza tym równolegle cały czas zajmował się astronomią. Jak mu się udawało godzić różne dziedziny życia i nauki? O tym opowie dr hab. Igor Kraszewski, historyk UAM w kolejnym odcinku z cyklu „Nauka Mówi” 30 listopada o 19:00. Nagranie będzie dostępne na Facebooku i YouTube Hevelianum.

 

Z jakiej rodziny pochodził Jan Heweliusz i jak udało mu się zdobyć wykształcenie? Jak wyglądały jego relacje z innymi przedstawicielami świata nauki? W jaki sposób zdobywał fundusze na swoje badania? W kolejnym odcinku z cyklu „Nauka Mówi”, Magdalena Maszewska, astronomka Hevelianum, przyjrzy się postaci patrona instytucji i jego pozaastronomicznej działalności.

 

Jej gościem będzie dr hab. Igor Kraszewski, prof. UAM – historyk z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który w swoich badaniach zajmuje się przede wszystkim historią nowożytną, zwłaszcza stosunkami polsko-francuskimi w XVI i XVII wieku, genealogią dynastyczną i szlachecką, historią ustroju oraz stosunków między dworem a szlachtą. Jest autorem wielu publikacji w języku angielskim i francuskim, a także polskiego przekładu książki pt. „Jan Heweliusz i jego czasy” autorstwa prof. Chantal Grell. We wrześniu 2020 roku został konsulem honorowym Francji w Poznaniu.

 

Emisja odcinka 30 listopada o godzinie 19:00 na Facebooku i kanale YouTube Hevelianum.

 

„Nauka Mówi” to comiesięczne rozmowy-wywiady z naukowcami, ekspertami i popularyzatorami nauki o jej wpływie na otaczającą nas rzeczywistość, o szansach i możliwościach, jakie kryją się w rozwoju nauki i techniki oraz o zagadnieniach ważnych społecznie. Nagrania publikowane są i dostępne bez ograniczeń na Facebooku i YouTube Hevelianum. Do tej pory gośćmi cyklu byli m.in.: neurobiolog, dr Wojciech Glac, który opowiadał o tym, jak zachowuje się mózg w depresji, Przemysław Staroń, Nauczyciel Roku, tłumaczący, jak ważne są relacje w edukacji, prof. Konacki, który opisywał egzoplanety czy Sebastian Soberski, który tłumaczył działanie radioteleskopów.

 

Wydarzenie jest częścią projektu „SPINaj naukę”, inicjatywy Stowarzyszenia Społeczeństwo i Nauka (SPIN), które współtworzy Hevelianum. Stanowi także część obchodów 410. rocznicy urodzin Jana Heweliusza, patrona Hevelianum, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli świata nauki XVII wieku.

 

 

Czy można prowadzić browar, a na jego dachu obserwować niebo? Hodować cytryny i budować lunety? Pisać wielkie dzieła astronomiczne i jednocześnie zasiadać w radzie miasta? Jan Heweliusz, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli świata nauki XVII wieku, udowodnił, że tak. 25 listopada o godz. 17:00 w Hevelianum na temat jego zaangażowania w życie rodzinnego Gdańska będą rozmawiać dr Anna Walczak (PAN Biblioteka Gdańska), dr hab. Sławomir Kościelak (Uniwersytet Gdański), dr Janusz Dargacz (Muzeum Gdańska) i dr Jan Daniluk (Hevelianum). Wstęp wolny.

 

Jan Heweliusz (1611-1687), patron Hevelianum, znany jest przede wszystkim jako astronom. Jednak skala jego pozostałych zainteresowań jest imponująca – był matematykiem, konstruktorem, artystą, browarnikiem, a także dyplomatą. Mając czterdzieści lat, został dożywotnim rajcą Gdańska. Tematem spotkania 25 listopada będzie właśnie ten aspekt jego działalności. Zaproszeni goście wspólnie z prowadzącym postarają się spojrzeć na niego nie jako na naukowca i badacza, lecz człowieka z epoki, mieszczanina i osobę silnie zaangażowaną w życie rodzinnego miasta.

 

Czy postawa Heweliusza była wyjątkiem, czy tez regułą na tle innych przedstawicieli elit nowożytnego Gdańska? Czy często łączono naukę z karierą urzędniczą? Czy postać Heweliusza może dziś służyć za wzór, a jeśli tak, to w jakim względzie? Jak przez stulecia dbano o pamięć o Heweliuszu? Co o nim wiedzą współcześni mieszkańcy aglomeracji gdańskiej? Czy w tej materii mamy jeszcze wiele do zrobienia? Jakie zagadki dotyczące życia i działalności Heweliusza, a także jego spuścizny, czekają nadal na rozwiązanie?

 

Na te i inne pytanie związane z najsłynniejszym, gdańskim astronomem postarają się wspólnie znaleźć odpowiedzi zaproszeni paneliści: dr Anna Walczak, dyrektorka PAN Biblioteki Gdańskiej (instytucji, która jako jedyna na świecie posiada komplet dzieł Jana Heweliusza i od lat zaangażowana jest w popularyzację jego osoby), dr hab. Sławomir Kościelak, prof. UG (historyk, znawca dziejów głównie nowożytnego Gdańska, pomysłodawca i kierownik studiów podyplomowych Gedanistyki) oraz dr Janusz Dargacz (historyk, kierownik Działu Historii Muzeum Gdańska). Z ramienia Hevelianum w rolę moderatora wcieli się historyk, dr Jan Daniluk.

 

Spotkanie odbędzie się w sali Haxo, na I piętrze Wozowni Artyleryjskiej. Będzie także transmitowane na Facebooku i YouTube Hevelianum.

Wstęp wolny!

 

Wydarzenia partnerów

Ludzkość interesuje się kosmosem niemalże od zawsze, jednak to dopiero XX wiek przyniósł technologię i metodologię, które umożliwiły jego eksplorację i eksploatację na nieznaną dotąd skalę. Trudno się więc dziwić, że uwaga największych mocarstw, korporacji międzynarodowych i rządowych agencji zwrócona jest ku gwiazdom. W przestrzeni kosmicznej ogniskują się odwieczne marzenia człowieka, ale także interesy polityczne i gospodarcze. A do tego wszystkiego dochodzi jeszcze nauka, której rola jest kluczowa w urzeczywistnianiu kosmicznych idei. To przecież nauka przeciera szlaki pozostałym interesariuszom, pozostając o krok przed nimi.

Dlatego też Konsorcjum Naukowe Ad Astra postanowiło zorganizować konsiliencyjną konferencję kosmiczną, poświęconą aktualnym wyzwaniom i zagadnieniom związanym z działalnością człowieka
w przestrzeni kosmicznej. Zamysł organizacyjny opiera się na dwóch założeniach: (1) konsiliencji i (2) partycypacji Uczestników. Konsiliencja to idea zakładająca jedność wiedzy. W tym sensie konferencja będzie miała charakter inter- i infradyscyplinarny, będzie otwarta dla przedstawicieli wszystkich dziedzin
i dyscyplin naukowych. Konfrontacja różnorodnych perspektyw wydaje się być nie tylko niezwykle interesująca i inspirująca, ile konieczna. Partycypacja to z kolei idea przyjmująca inicjatywę oddolną. Konferencja będzie bowiem współkształtowana merytorycznie przez Organizatorów i Uczestników, którzy zostali uprawnienia w zgłaszanie nie tylko referatów, ale i całych, spójnych tematycznie, paneli.

Na konferencji nie zabraknie przedstawicielki Hevelianum. Astronomka Magdalena Maszewska weźmie udział w piątkowej prelekcji „Nocne niebo – kulturowe i naukowe okno na kosmos” i opowie o niebie Heweliusza oraz oprowadzi uczestników konferencji po Laboratorium Ruchu!

Cała przyjemnośćw odkrywaniu!